آموزش نحوه آبیاری زعفران + زمان دقیق آبیاری زعفران

زعفران، با نام علمی Crocus sativus، یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی و معطر در جهان است. تاریخچه کشت زعفران در ایران به هزاران سال پیش، باز می‌گردد، به‌طوری که با تاریخ و فرهنگ این سرزمین درهم‌آمیخته است. در سال‌های اخیر به دنبال کمبود آب و کاهش سطح آب‌های زیرزمینی کشت زعفران در بیشتر نقاط کشور رواج پیدا کرده است. این گیاه کاملاً به سرما و گرما و همچنین تغییرات دما مقاوم بوده و نیاز کمی به آب دارد.

زعفران در دسته گیاهان نیمه‌گرمسیری قرار می‌گیرد و توانایی تحمل حداکثر دمای +40 در تابستان و -40 درجه در زمستان را دارد. اگر چه این گیاه نیاز کمی به آب دارد؛ اما هر گونه غفلت در آبیاری آن بازده و کیفیت محصول را کاهش می‌دهد. به دلیل حساسیت‌های خاص و نیازهای ویژه آن به آب، نحوه آبیاری زعفران از اهمیت بالایی برخوردار است. آبیاری بارانی، آبیاری قطره‌ای روسطحی و آبیاری قطره‌ای زیر سطحی از جمله روش‌های آبیاری این گیاه هستند.

مدیریت زمان دقیق آبیاری زعفران بر وزن کلاله‌ها، کیفیت تولید و راندمان استفاده از آب تأثیر می‌گذارد. آبیاری معمولاً در سه مرحله اصلی قبل از کشت، گل‌دهی و پس از برداشت زعفران انجام می‌شود. در ادامه این مقاله از سری مقالات وب‌سایت زعفرانیه به اصول آبیاری زعفران و نکات مهم آن می‌پردازیم.

زمان دقیق آبیاری زعفران

زعفران یک محصول بومی و قدیمی ایران است که سطح وسیعی از زیر کشت را به خود اختصاص می‌دهد. همین امر موجب شده تا کشور ایران در رتبه نخست تولیدکنندگان این ادویه گران‌بها قرار گیرد. کشورهای افغانستان، یونان، مراکش، هند، اسپانیا و ایتالیا نیز از تولیدکنندگان بزرگ زعفران در جهان هستند.

در ایران قطب اصلی کشت زعفران استان خراسان جنوبی است؛ اما باتوجه‌به کمبود آب در سایر استان‌ها نیز کشت می‌شود.

مدیریت مراحل رشد، زمان و نحوه آبیاری زعفران بر کیفیت و میزان برداشت آن تأثیر بسزایی دارد. اگر چه زعفران گیاه کم‌آبی محسوب می‌شود؛ اما حفظ رطوبت پیاز آن در دوره رشد ضروری است. این گیاه مقاوم به آب در طول سال بیشتر از 4 یا 5 بار آبیاری نمی‌شود. البته توجه داشته باشید تعداد دفعات آبیاری و زمان آن به محل کشت و آب و هوا بستگی دارد.

برخلاف باور خیلی از افراد کشت انواع زعفران به صورت دیمی و بدون نیاز به آبیاری نیست. اتفاقاً زمان آبدهی زعفران، دفعات آبیاری و رعایت نکات مربوط به آن از مهم‌ترین مراحل در کشت موفق این محصول هستند. با تعیین زمان دقیق آبیاری زعفران می‌توانیم از بروز استرس آبی جلوگیری کنیم. در ادامه به زمان آبیاری بر اساس منطقه، فصل و تعداد دفعات می‌پردازیم:

1. زمان دقیق آبیاری زعفران بر اساس منطقه کشت آن

آنچه که در کاشت زعفران و برداشت بهتر آن اهمیت دارد نحوه آبیاری زعفران، تعداد دوره‌های آبیاری، زمان دقیق آبیاری و کیفیت آبدهی آن است. آبیاری زودتر از موعد در مناطق سردسیر اگرچه از سرمازدگی گیاه جلوگیری می‌کند؛ اما باعث تشدید آفت و رشد علف هرز و همچنین کاهش عملکرد می‌شود. بهتر است در زمان آبیاری زعفران در مناطق سردسیر از سم ترفلان استفاده کنید.

2. زمان دقیق آبیاری زعفران در فصول مختلف

نحوه آبیاری زعفران در کیفیت و تناژ تولیدی آن تأثیر چشمگیری دارد. مرغوبیت کلاله‌ها یکی از عوامل موثر بر قیمت زعفران و فروش بیشتر آن است. در تابستان یعنی در فاصله زمانی خرداد تا اواخر شهریور کشاورزان از آب‌دهی زعفران خودداری می‌کنند؛ چرا که آبیاری احتمال آلودگی پیاز زعفران و تولید قارچ و کنه را افزایش می‌دهد. در مواردی حتی ممکن است کل محصول و در نهایت مزرعه از بین برود.

نحوه آبیاری زعفران و تعداد دفعات آبیاری آن

زعفران معمولاً در چهار مرحله آبیاری می‌شود. نحوه آبیاری زعفران، زمان آب‌دهی، شدت و میزان آب مصرفی به آب‌وهوا و میزان بارندگی منطقه بستگی دارد. هر کدام از آبیاری‌ها باید در زمان مناسب خود انجام شود تا بیشترین محصول در کیفیت عالی برداشت شود. کاشت زعفران گلخانه ای و شیوه نگهداری و آب‌دهی آن با کشت زعفران در مزارع متفاوت است. در ادامه به بررسی تعداد دفعات آبیاری می‌پردازیم.

1. مرحله اول آبیاری زعفران (بسار آب)

اولین آبیاری زعفران در اوایل فصل پاییز با خنک‌شدن هوا یعنی زمانی که میانگین دمای ۴۸ ساعت به ۱۲ درجه یا کمتر از آن برسد، انجام می‌شود. این آبیاری مانند یک شوک عمل کرده و پیازهای زعفران را از خواب بیدار و وارد چرخه رشد می‌کند. معمولاً زعفران 2 تا 3 هفته پس از آبیاری شروع به گلدهی می‌کند که این دوره 15 الی 20 روز به طول می‌انجامد.

یکی از نکات مهم در نحوه آبیاری زعفران، انجام دادن بسار آب قبل از سله شکنی زمین است. آبیاری اول یا بسار آب را بسیار عمیق و سنگین باید انجام دهید؛ چرا که پیاز زعفران مرغوب در عمق 20 سانتی‌متری کاشته شده و آب باید حداکثر تا عمق 40 سانتی‌متری زمین نفوذ پیدا کند. اگر آبیاری اول زودتر از موعد و قبل از خنک‌شدن هوا انجام شود برگ‌ها قبل از گل رشد خواهند کرد و احتمال قارچی شدن و آفت گرفتن پیازها بالا می‌رود.

آب‌دهی دیرهنگام نیز گل‌دهی و برداشت زعفران را به تأخیر می‌اندازد. در این مرحله چون پیاز زعفران ریشه جزئی دارد استفاده از کودهای شیمیایی تأثیری در روند رشد نخواهند داشت. در این مرحله بهتر است از کودهایی مثل کودهای اسیدآمینه و کودهای میکروبی استفاده کنید.

2. نحوه آبیاری زعفران؛ مرحله دوم آبیاری آن (زاج آب)

آبیاری مرحله دوم بعد از پایان برداشت گل‌های زعفران در اواخر آبان‌ماه و اوایل آذرماه انجام می‌شود. این مرحله که زاج آب نامیده می‌شود اصلی‌ترین آبیاری زعفران است. برگ‌دهی، ریشه‌زایی ثانویه و اصلی بنه زعفران، شروع تکثیر و بچه‌زایی در مجموع اغلب فعالیت‌های حیاتی زعفران بعدازاین آبیاری شروع می‌شود. زاج آب لزوماً نباید عمیق باشد و بهتر است در چند نوبت سبک انجام شود. در این مرحله برخلاف دفعه قبلی خاک داری رطوبت است.

پیاز زعفران در این مرحله از نحوه آبیاری زعفران به رشد اصلی خود می‌رسد. استفاده از کودها و مکمل‌های تغذیه‌ای باعث تقویت و رشد بهتر آن می‌شود. همراه زاج آب کوددهی زعفران نیز در عمق 3 تا 5 سانتی متری خاک انجام می‌شود. کودهای استفاده شده در این مرحله بر اساس رنگ کود توسط زعفران‌کاران دسته‌بندی شده‌اند. آن‌ها کودها را به نام کود سفید، کود اوره، کود سیاه و کود اسید هیومیک می‌شناسند. با نظر کارشناس مربوطه می‌توانید در مرحله دوم از مراحل آبیاری زعفران می توانید همراه با کود اوره از هیومیک اسید نیز استفاده کنید.

3. آبیاری سوم زعفران (وجین آب و یخ آب)

برخلاف مراحل آبیاری اول و دوم از نحوه آبیاری زعفران، این مرحله برای آبدهی گیاه ضروری نیست. آبیاری وجین ممکن است باهدف یخ آب و ازبین‌بردن آفات و بیماری‌های قارچی و همچنین ازبین‌بردن علف‌های هرز انجام شود. در فصل بهمن‌ماه رشد علف‌های دوچندان می‌شود، کشاورزان جهت سهولت در انجام وجین، زمین را آب می‌دهند.

زمان دقیق آبیاری زعفران در این مرحله اسفندماه است. در ایران وجین آب به‌ندرت اتفاق می‌افتد و بیشتر در مناطقی که از باران‌های زمستان محروم بوده‌اند ضرورت دارد. این آبیاری را باید بادقت لازم و به‌صورت سطحی استفاده کنید؛ چون ممکن است موجب یخ‌زدگی مزرعه شما شود.

4. نحوه آبیاری زعفران؛ آبیاری چهارم زعفران

در مناطقی که بارندگی خوبی نداشته‌اند و یک زمستان خشک و سرد را تجربه کرده‌اند در اواخر اسفندماه زمین آبیاری می‌شود. هدف از این آبیاری حفظ رطوبت پیاز در خاک و وزن گرفتن پیازهای دختری به‌خوبی بنه‌های مادر است. در این مرحله از آبیاری نیز از کودهای هیومیک اسید، کودهای کامل و ریزمغذی‌ها استفاده می‌شود. در مناطق گرمسیر توصیه می‌شود این آبیاری به امید باران‌های بهاری فراموش نشود. اگر فصل زمستان با بارش زیادی همراه بود، می‌توانید آب‌دهی را انجام ندهید. نحوه آبیاری زعفران در مرحله چهارم نیمه عمقی است.

محصولات پیشنهادی

افزودن به لیست مقایسه

افزودن به علاقه مندی

زعفران سوپرنگین اتویی به قیمت عمده

برای قیمت تماس بگیرید

برای قیمت تماس بگیرید

اتمام موجودی

افزودن به لیست مقایسه

افزودن به علاقه مندی

زعفران سرگل معمولی قائنات کیلویی

برای قیمت تماس بگیرید

برای قیمت تماس بگیرید

5. آبیاری پنجم زعفران (زرد آب)

نحوه آبیاری زعفران به این صورت است که در زمان زردشدن برگ‌ها نیز آبدهی صورت می‌گیرد. این آبیاری چون در حین خزان زعفران یعنی اواخر فروردین‌ماه و اوایل اردیبهشت انجام می‌شود، زرد آب نام‌گرفته است. در مرحله زرد آب بهتر است از قارچ و کنه‌کش‌ها استفاده کنید. البته به‌جای سموم می‌توانید از مواد طبیعی و ارگانیک تر مانند سولفات مس و گوگرد جهت میکروب و باکتری زدایی به کار ببرد. استفاده از هرکدام به نظر مشاور بستگی دارد.

مهم‌ترین اصول آبیاری زعفران

نحوه آبیاری زعفران در همه مراحل به‌ویژه مرحله اول و دوم نقش بسزایی در توسعه ریشه‌های پیاز زعفران، رشد و نمو گیاهان و درشت کردن پیاز دختر دارد. آبیاری صحیح باعث افزایش حجم و کیفیت عیار زعفران می‌شود. مهم‌ترین نکات و اصول آبیاری زعفران عبارت است از:

• پیاز زعفران را در فاصله زمانی خرداد تا شهریور بکارید.
• پس از کشت پیاز زعفران بلافاصله آن را آبیاری کنید؛ اگر مزرعه قبل از کشت آبیاری شده باشد می‌توانید زمان دقیق آبیاری زعفران را چند روز به تعویق بیندازید.
• برای کشت بستری مناسب از خاک‌های شنی و رسی عاری از علف‌های هرز انتخاب کنید که به‌راحتی با عملیات خاک‌ورزی بتوانید علف‌های هرز را حذف کنید.
• قبل از کاشت زعفران؛ پیاز آن را باید با قارچ‌کش و کنه‌کش ضدعفونی کرد.
• در سال اول کاشت زعفران انتظار گلدهی زودتر از موعد نداشته باشد.
• اگر پیاز زعفران به کنه آلوده شد صبر کنید تا هوا خنک شود سپس آبیاری را شروع کنید.
• در فصل تابستان از آبیاری مزرعه خود بپرهیزید. با این کار آفات و بیماری‌ها را به مزرعه زعفران خود دعوت می‌کنید.
• در اواسط مهر زمانی که میانگین دمای ۴۸ ساعت ۱۲ درجه یا کمتر از آن است کاشت و آبیاری زعفران را شروع کنید.
• در فصل زمستان یعنی ماه‌های دی و بهمن آبدهی نباید انجام شود چرا که ممکن است باعث یخ‌زدگی و فساد پیازها شود.
• در صورت محدودیت منابع آبی در منطقه و نبود بارش تعداد دوره‌های آبیاری را افزایش دهید.
• در آبیاری سال‌های دوم به بعد ممکن است خاک به کود پتاس نیاز داشته باشد.

نحوه آبیاری زعفران به‌صورت کلی است و می‌تواند باتوجه‌به مناطق گرمسیری و سردسیری، شرایط آب‌وهوایی و میزان بارش‌ها متفاوت باشد. شما باید بر اساس محل زندگی و کشت خود را شخصی‌سازی کنید تا از مزرعه زعفران خود بیشترین بازدهی را داشته باشید.

جمع‌بندی

نحوه آبیاری زعفران شامل چند مرحله اصلی از جمله بسار آب، زاج آب، وجین آب و زرد آب می‌شود. اجرای صحیح هر کدام از این مراحل به شما کمک می‌کند تا محصولی باکیفیت با حجم بالا برداشت کنید. آب‌دهی نقش تعیین‌کننده‌ای در تولید زعفران مرغوب و کلاله‌های سالم دارد. زمان دقیق آبیاری زعفران به منطقه کشت آن بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال در مناطق گرمسیر که بارش باران بسیار کم است در ماه‌های سرد سال نیز آب‌دهی انجام می‌شود. با اینکه زعفران یک گیاه کم آب است؛ اما اگر پیازچه‌های آن مرطوب نباشد از بین می‌رود.

در مناطق سردسیر زعفران نباید زودتر از موعد آب‌دهی شود چرا که ممکن است درگیر قارچ و کنه شود. آبیاری پس از زمان طلایی نیز باعث یخ‌زدن پیازچه‌ها می‌شود. اصول آبیاری زعفران باید در تمامی مراحل به‌خصوص مرحله اول و دوم رعایت شود. مرحله اول مهم‌ترین مرحله آبیاری مزارع زعفران است. در این مرحله آبدهی به‌صورت عمقی باهدف بیدار کردن پیازچه‌های زعفران انجام می‌شود. اهمیت مرحله دوم ازاین‌جهت است که رشد اصلی زعفران در این مرحله صورت می‌گیرد. شما با اضافه‌کردن کودهای شیمیایی به آب می‌توانید گیاه را تقویت کنید.

تهیه زعفران باکیفیت و مرغوب با مراجعه به فروشگاه‌های معتبر ممکن می‌شود. وب‌سایت زعفرانیه یکی از معتبرترین مراجع تخصصی زعفران و ملزومات بسته‌بندی و هدایای تبلیغاتی مرتبط با زعفران در ایران است. جهت استعلام قیمت و تهیه انواع زعفران بسته‌بندی و فله می‌توانید از طریق تماس با ما کارشناسان فروش در ارتباط باشید.

محصولات پیشنهادی

سفیدقرمز3 گرم5 گرم

افزودن به لیست مقایسه

افزودن به علاقه مندی

جعبه مقوایی بسته بندی زعفران

8,500 تومان

انتخاب گزینه ها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند

زرشکیسبزسرمه ایسیاهفیروزه ایقرمز

افزودن به لیست مقایسه

افزودن به علاقه مندی

زعفران کادویی مخمل مدل لادن

185,000 تومان

انتخاب گزینه ها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند

افزودن به لیست مقایسه

افزودن به علاقه مندی

جعبه هدیه زعفران مدل شاهکار (ظروف+جعبه)

880,000 تومان

انتخاب گزینه ها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند

افزودن به لیست مقایسه

افزودن به علاقه مندی

جعبه هدیه زعفران مدل قشقایی (ظروف+جعبه)

1,500,000 تومان

انتخاب گزینه ها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند